Voormalige Gertrudiskerk

Home » Het Gilde » Luidplekken » Voormalige Gertrudiskerk

De  voormalige Sint Gertrudiskerk is tegenwoordig een Sportschool. De klokken zijn bewaard gebleven en worden sinds 2024 weer door het UKG geluid.

Op 21 mei 1921 gaf aartsbisschop Henricus van de Wetering kapelaan L.J. van der Heijden opdracht in de Utrechtse Rivierenwijk een nieuwe parochie met kerk te stichten. Architect Wolter ter Riele ontwierp vervolgens de Sint Gertrudiskerk aan de Amaliadwarsstraat. De bouw vergde slechts een jaar. In de kerstnacht van 1924 kon mgr Van de Wetering de eerste hoogmis opdragen. De Sint Gertrudis is een driebeukige hallenkerk met brede beuken, op een centraliserende plattegrond. Met donker interieur geheel in schoon metselwerk, overdekt met netgewelven. Mooie glas -in -loodramen uit de bouwtijd gemaakt in het Utrechtse atelier Kocken sieren het gebouw. Klokkengieter Petit en Fritsen uit Aarle-Rixtel leverde de eerste klok. Een kleine met een diameter van 48cm en een gewicht van 75 kilogram. De klok kwam te hangen in de uitbouw boven het priesterkoor.  
 

De toren van de kerk is van latere tijd en staat op een wat merkwaardige plek, namelijk niet aan de voorkant (westzijde) van de kerk, maar naast het priesterkoor, aan de noordzijde. In 1934 werden door Petit en Fritsen nog eens drie grotere klokken geleverd. Dit complete gelui heeft slechts negen jaar bestaan. In 1943 namen de Duitse bezetters de klokken mee als materiaal voor de oorlogsindustrie. 

 

Na de Tweede Wereldoorlog 

Al gauw na de oorlog werd een plan op poten gezet om de afgevoerde klokken te vervangen. De kleine klok bleek te hebben gediend als alarmklok in Bunnik. Zij werd gebruikt om drie nieuwe klokken te financieren. In 1946 leverde Petit en Fritsen drie klokken die vergelijkbaar waren met hun gestolen voorgangers. De uitbouw op het priesterkoor werd dichtgemetseld en een vierde klok is er nooit meer gekomen. Het gelui bestaat uit de Maria&Lambertus, de Antonius en de Gertrudis.  

 

Aan de eredienst onttrokken 

Sinds 2005 waren de luidingen in handen van het Gilde. Toen waren er nog twee wekelijkse vieringen, namelijk op zaterdagavond en op zondagmorgen. Geleidelijk aan liep het aantal kerkgangers terug. Uiteindelijk ging de parochie op in de Martinusparochie n sloot de Sint Gertrudiskerk haar deuren. Op 1 april 2018 werd de kerk door de aartsbisschop van Utrecht, mgr Wim Eijk, “aan de goddelijke eredienst onttrokken”. De kerk kwam in de verkoop. Tijdens de pandemie zijn de klokken in het kader van “De klokken van hoop” nog enkele malen geluid. Ook in 2023 was er op Bevrijdings – en Koningsdag een luiding. De buurt reageerde daar positief op.   

 

Nieuwe tijden en bestemming 

Later dat jaar werd duidelijk dat het pand onderdak zou gaan bieden aan  een vestiging van de COMMIT Health Club: een sportschool in het hogere segment, gericht op duurzame, lichamelijke gezondheid. Na enkele gesprekken tussen het UKG en COMMIT is besloten dat het Gilde de klokken weer structureel gaat luiden. Na een goede onderhoudsbeurt waarbij onder meer de klepels en de luidkabels zijn vernieuwd, zijn  de klokken bij de opening van het gebouw op 3 maart 2024 voort het eerst weer geluid. Ook is het uurwerk weer in ere hersteld: de klok slaat weer elk halfuur en de wijzers op de toren geven  de juiste tijd aan. De klokken zullen voortaan elke zondag om 12 uur vijf minuten worden geluid. Daarnaast zijn er luidingen bij feestelijke gelegenheden, zoals op de naamdag van Sint Gertrudis (17 maart), Koningsdag en Bevrijdingsdag. 

Naam Klok Slagtoon Ø [cm] Gewicht [kg.] Gietjaar Gieter
Maria&Lambertus Fis 1 116 1015 1946 Petit & Fritsen
Antonius
Gis 1
100
820 1946 Petit & Fritsen
Gertrudis
Ais 1
88,5
427 1946 Petit & Fritsen

 

De teksten op de klokken luiden als volgt:

Randschrift Maria&Lambertus: 

+ IN HONOREM B. M. V. IMMAC. ET S. LAMBETRI. + 

+ VENITE ADORARE + RENATA LIBERTATE PATRIAE PER V ANNOS OPRESSA EGO ANTECESSORE TEUTONIS SPOLIATA PIRMUM S. GERTRUDIS FIDELIS IN TEMPLUM CONVOCAVI AN MDCCCCXLVI 

Randschrift Antonius: 

+ MODERATORI SUO XXV SACERDOTIIEIUS AN EXPLETO HANSA SOCIETAS CATH. MERCATORUM ET INDUSTRIORUM ARCHIDIOC. ULTRAJ. ANTECESSOREM MEAM TEUTONIS AM M D CCCC XLIII SPOLIATAM DEDIT + 

+ RENATA LIBERTATE PATRIAE RENOVATA MDCCCCXLVI + 

Randschrift Gertrudis: 

+ IN HONOREM S. GETRUDIS ADVOCATAE HUIUS CURIAE PAROCHO XXV SACERDOTTI EIUS AN EXPLETO ANTECESSORE TEUTONIS SPOLIATA ME DEDERUNT CURIALES MDCCCCXLVI +

 

De klokken zijn hier te horen:

 

Wil je ook de klokken van Utrecht luiden? Word hier lid van het Utrechts Klokkenluiders Gilde

Gebruiker(s) sportschool
Monumenten  nummer gemeentelijk monument
Locatie Zie hier
Opmerking
Opmerking
Hoe zou je deze pagina willen beoordelen?
Heb je een opbouwende opmerking?
Volgende
Laat je e-mailadres achter als we contact met je mogen opnemen over je feedback
Terug
Inzenden
Bedankt voor het achterlaten van je opmerking!